Thương hiệu và nhãn hiệu là hai khái niệm vốn dễ bị nhầm lẫn. Trong bài viết, Navee Academy sẽ phân tích điểm giống nhau, cũng như sự khác biệt giữa thương hiệu và nhãn hiệu.
Chắc hẳn bạn đã từng nghe đến các thuật ngữ nhãn hiệu và thương hiệu trong đời sống, công việc, hoạt động kinh doanh thương mại. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm được nội hàm, hiểu rõ và phân biệt được sự khác biệt giữa thương hiệu và nhãn hiệu. Navee Academy sẽ tổng hợp các thông tin giúp bạn nhận biết rõ hơn về hai khái niệm này.
1. Hiểu về các khái niệm thương hiệu và nhãn hiệu
Dưới đây, mình sẽ giải thích cụ thể khái niệm của thương hiệu và nhãn hiệu, làm tiền đề để so sánh rõ hơn hai thuật ngữ này.
1.1 Thương hiệu là gì?
Theo WIPO – tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới, thương hiệu là một dấu hiệu đặc biệt (vô hình hoặc hữu hình) để nhận biết một dịch vụ/ sản phẩm nào đó. Chúng được cung cấp/sản xuất bởi một tổ chức/cá nhân. Thương hiệu khiến chúng ta liên tưởng tới các yếu tố tạo nên danh tiếng và gắn liền đến một dịch vụ/sản phẩm nào đó. Thường thì thương hiệu được ủy quyền cho người đại diện thương mại chính thức và gắn liền với quyền sở hữu của nhà sản xuất.
1.2 Nhãn hiệu là gì?
Nhãn hiệu là những yếu tố cấu thành thương hiệu, được sử dụng để phân biệt hàng hóa sản phẩm này với hàng hóa sản phẩm khác của các cá nhân/tổ chức. Nhãn hiệu có thể là hình ảnh, từ ngữ, chữ cái, hình ba chiều, hay sự kết hợp những yếu tố đó với một hoặc nhiều màu sắc.
Ví dụ thương hiệu Pepsi có các nhãn hiệu như Lay’s Potato Chips, Quaker Oats, Lipton Teas, 7-Up,… Thương hiệu Unilever có những nhãn hiệu Cif, Sunlight, Omo, Comfort,…
2. Điểm giống nhau giữa thương hiệu và nhãn hiệu
Thương hiệu và nhãn hiệu đều mang lại giá trị lợi ích lớn cho doanh nghiệp sở hữu. Cả khái niệm này đều dùng để nhận biết về dịch vụ, hàng hóa sản phẩm của một doanh nghiệp trên thị trường.
3. Sự khác biệt giữa thương hiệu và nhãn hiệu
Ở phần này, Navee Academy sẽ phân biệt thương hiệu và nhãn hiệu dựa trên một số tiêu chí nhất định.
3.1 Về pháp lý
Thuật ngữ thương hiệu được dùng dưới góc độ Marketing và quản trị doanh nghiệp, không nằm trong đối tượng được pháp luật bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ.
Trong khi đó, nhãn hiệu là một thuật ngữ pháp lý, là một đối tượng của sở hữu trí tuệ, được dùng trong lĩnh vực pháp luật.
Tóm lại, nhãn hiệu là đối tượng được pháp luật bảo hộ quyền, còn thương hiệu không nằm trong đối tượng được pháp luật bảo hộ.
Khi chủ sở hữu hoàn thành thủ tục đăng ký nhãn hiệu thì quyền sở hữu nhãn hiệu sẽ được xác lập, được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Văn bằng bảo hộ (ngoại trừ nhãn hiệu nổi tiếng).
3.2 Giá trị
Doanh nghiệp sẽ khó định giá thương hiệu bởi nó gắn liền khả năng cung cấp dịch vụ/hàng hóa và uy tín. Thương hiệu còn bao hàm cả thái độ lựa chọn của khách hàng, sự tin tưởng của khách hàng đối với dịch vụ/sản phẩm của thương hiệu nào đó nên rất khó bắt chước, làm giả.
Còn với nhãn hiệu, nó sẽ trở thành tài sản của doanh nghiệp và định giá được sau khi thực hiện thủ tục đăng ký và được bảo hộ bởi Cục sở hữu trí tuệ.
3.3 Về thời gian
Sự khác biệt giữa thương hiệu và nhãn hiệu còn nằm ở thời gian tồn tại. Thông thường, nhãn hiệu có thời hạn bảo hộ là 10 năm, có giá trị pháp lý trong thời gian hữu hạn nhưng có thể gia hạn để kéo dài. Nhãn hiệu có thể thay đổi theo các yếu tố bên ngoài chẳng hạn như thị hiếu của người tiêu dùng. Riêng thương hiệu sẽ tồn tại lâu hơn nhãn hiệu, một thương hiệu nổi tiếng thậm chí có thể tồn tại mãi theo thời gian.
3.4 Sự hình thành
Doanh nghiệp có thể tạo ra nhãn hiệu trong thời gian ngắn. Các tổ chức, cá nhân sẽ sáng tạo những dấu hiệu để tạo nên nhãn hiệu, giúp phân biệt dịch vụ, hàng hóa của mình với dịch vụ, hàng hóa của tổ chức, cá nhân khác. Sau đó, cá nhân/tổ chức đăng ký nhãn hiệu để được Cục sở hữu trí tuệ xác lập quyền sở hữu, cấp Giấy chứng nhận và được pháp luật bảo vệ.
Còn với thương hiệu, nếu muốn tạo dựng đôi khi bạn sẽ phải tốn thời gian dài, thậm chí cả cuộc đời. Công sức, chi phí bỏ ra để xây dựng thương hiệu cũng có thể rất lớn. Quá trình này rất dài, từ lúc xác định khách hàng mục tiêu, nghiên cứu thị trường, đến khi tuyên bố sứ mệnh, tìm ra điều khác biệt, rồi xây dựng khẩu hiệu và Logo, tạo thông điệp, tiếng nói thương hiệu,…
2.5 Khả năng xâm phạm
Thương hiệu là dấu ấn khắc sâu trong tiềm thức người tiêu dùng, được tạo dựng qua quá trình lâu dài. Do đó, nó không thể làm giả, bắt chước hay sao chép.
Trong khi đó, nhãn hiệu có thể bị sao chép, khả năng bị xâm phạm khá cao. Nhiều đối tượng thu lợi bằng cách sao chép nhãn hiệu có độ phổ biến cao, nổi tiếng rồi in lên dịch vụ, hàng hóa của họ.
Navee Academy hy vọng bạn đã hiểu rõ sự khác biệt giữa thương hiệu và nhãn hiệu qua bài viết. Doanh nghiệp cần đồng thời xây dựng, phát triển cả thương hiệu và nhãn hiệu để hướng đến thành công bền vững.